بررسی امکان تلاقی بین گونه ای کدو مسمایی (cucurbita pepo l) و کدو حلوائی (d cucurbita moschata)

کدوئیان شدیدا به تعدادی از حشرات و بیماری¬ها حساسند و منابع مقاومت برای آن¬ها به صورت غالب در گونه¬های وحشی و برخی گونه¬ها قابل دسترس است. اما این گونه¬ها به آسانی قابل تلاقی با یکدیگر و با واریته¬های مورد کشت نیستند. از این رو وجود منابع علمی درباره¬ی جنبه¬های مختلف دورگ¬گیری¬های دور الزامی است. لذا در این تحقیق به بررسی امکان تلاقی کدو مسمایی و کدو حلوائی پرداخته شد. بدین منظور هفت لاین از کدو مسمایی با شش لاین از کدو حلوائی به صورت متقابل با یکدیگر تلاقی داده شدند این آزمایش در تابستان 1392 در قالب بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه گیلان انجام شد. برای مطالعه امکان تلاقی ویژگی¬هایی مانند تعداد و درصد میوه¬های تشکیل شده و تعداد و درصد میوه¬های تشکیل شده با بذر سالم و برای مطالعه اثر دانه گرده بر میوه خصوصیات طول، قطر، وزن و حجم میوه و قطر گوشت و برای مطالعه اثر دانه گرده بر ویژگی¬های بذر خصوصیات طول، عرض، قطر و وزن صددانه و تعداد بذر سالم تشکیل شده و همچنین مقایسه بین منابع درون¬گونه¬ای و بین¬گونه¬ای برای این صفات انجام شد و برای یافتن خصوصیات کیفی برای شناسایی میوه¬های هیبرید در گرده¬افشانی باز بر اساس دیسکریپتور یوپف خصوصیات ظاهری رنگ اصلی پوست، شدت رنگ پوست، وجود رنگ ثانویه روی پوست، رنگ گوشت، شدت رنگ گوشت، شکل میوه در برش طولی و وجود گردن در طول میوه برای کدو مسمایی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دادند که از بین 880 تلاقی انجام شده بین دو گونه 199 میوه تشکیل شد که سهم کدو حلوائی 66/25 درصد بود که از این میزان 41/19 درصد میوه¬ها دارای بذر سالم بودند و سهم کدو مسمایی 44/19 درصد که از این بین 88/13 درصد میوه¬ها دارای بذر سالم بودند که نشان از عملکرد بهتر ارقام کدو حلوائی در مقابل ارقام کدو مسمایی به عنوان پایه مادری دارد. این تحقیق همچنین به تاثیر دانه گرده بر خصوصیات بذر و میوه اشاره می¬کند که در این بین اثر منابع بین¬گونه¬ای با منابع درون¬گونه¬ای بسیار متفاوت بوده و برای به دست آوردن بهترین نتایج بهتر است از ارقامی استفاده شود که دارای عملکرد بالاتر در مورد این صفات باشد. صفات ظاهری رنگ اصلی پوست و وجود رنگ ثانویه و شدت رنگ پوست بر اساس نتایج این تحقیق بیشتر از سایر صفات تحت تاثیر دانه گرده قرار گرفتند و می¬توان از آن¬ها به عنوان شاخص برای شناسایی میوه¬های هیبرید در گرده¬افشانی باز استفاده نمود.